Društvo mladih istraživača Bor
Četri decenije radoznalosti, spoznaje i stvaralaštva

 

Stručni saradnici Društva mladih istraživača ukazuju na zdravstvene posledice požara i dima širom Srbije sa deponija i smetlišta pored gradova (leto 2021):

Požari mogu biti:

– u prirodnim staništima, šumama – dim (čađ), čestično zagađenje, 

– na deponijama komunalnog otpada: za komunalni otpad je karakteristično da se usled nesvrsishodnog procesa segregacije tokova otpada po njegovoj prirodi, nalazi velika količina plastičnog otpada, koji gori na nedovoljno visokim temperaturama, što dovodi do emisije  organskih jedinjenja poput dioksina, furana (sa kancerogenim ili svojstvom endokrine modulacije).

Akutni učinak požara na zdravlje populacije izložene dimu opterećenom produktima sagorevanja, pre svega se ogleda u iritantnom dejstvu PM10 i PM2.5, u zavisnosti od samog hemijskog sastava supstanci “nalepljenih” na njih.

Hronično dejstvo ovih organskih jedinjenja više se ne odnosi samo na unos putem inhalacije, već postoji velika mogućnost da je poljoprivredno zemljište u okolini deponije koja gori, u opsegu od desetak kilometara (u zavisnosti od meteo situacije), zagađeno sleganjem (sedimentacijom) ovih čestica po površini istog, sa mogučnošću njihovog prodora u korenov sistem i lišće biljaka-useva, čime one mogu ući u lanac ishrane u dužem narednom periodu.

Pored kompleksnih organskih jedinjenja, zdravstveni rizik predstavlja i prisustvo čestica teških metala u dimu iz deponije koja gori, s obzirom da, neretko, u komunalnom otpadu ima i malih kućnih aparata, koji sadrže elemente – komponente sa prisustvom Kadmijuma(Cd), Olova(Pb), Bakra(Cu), Cinka(Zn), Žive(Hg).